Powrót ludności Polskiej

     Dorota Sula jest absolwentką Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. W 1999 roku uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie historii. Jest starszym kustoszem w Muzeum Gross-Rozen. Autorka artykułów i książek, między innymi  "Działalność przesiedleńczo-repatriacyjna Państwowego Urzędu Repatriacyjnego w latach 1944-1951". Brała udział w międzynarodowych projektach badawczych. Autorka wielu artykułów.
     "Powrót ludności polskiej" to książka, która opowiada o powrotach do ojczyzny z byłego Imperium Rosyjskiego. Większość osób trafiła do Rosji w wyniku I Wojny Światowej ale i innych zawirowań, jakie panowały w tamtym okresie. Autorka przedstawia w sposób ciekawy choć nie łatwy, historię tych ludzi i cały proces przenosin do Polski. Język nie jest jednak przeszkodą w czytaniu, miałam wręcz wrażenie, że uproszczenie go czy napisanie książki w stylu potocznym, kompletnie nie oddałoby jej charakteru i nie pasowało do gatunku i tematyki tego tytułu.
      Ludność polska przebywająca za granicami kraju, to ludzie oddani ojczyźnie, marzący o powrocie do kraju. Dopiero odzyskanie Niepodległości umożliwiło im to, jednak ta "wolność" nie była furtką otwarta dla wszystkich. Proces powrotów nie był łatwy i dostępny dla wszystkich. Wielu osobom nie udało się odzyskać swego "miejsca na Ziemi". Osoby, które miały szczęście opisują swoje wspomnienia z tamtego okresu, wzruszająca ale i budząca współczucie jest wypowiedź Marii Glinczanki, jednej z więźniarek rosyjskich, którym pozwolono wrócić do kraju. Opowiada ona o niepweności i strachu, jaki towarzyszył więźniom podczas podróży pociągiem pod eskortą żołnierzy rosyjskich. Jedna zmiana decyji mogła zawrócić ich z powrotem do Moskwy. Autorka opisała to niezwykle sumiennie, znamy właściwie wszystkie fakty i ważne informacje. Mając świadomość, że jest to historia oparta na autentycznych wydarzeniach, żal i współczucie dla opisanych ludzi są jeszcze większe.
     Możliwość powrotu nie oznaczała szczęśliwego zakończenia ich tułaczki. Najtrudniejszych etapem była podróż, której wielu nie przeżyło. Wycieńczeni, zabiedzeni i głodni ludzie często umierali w drodze do swego ukochanego domu, niektórzy zapadali na ciężkie choroby, a jedynie niewielkiej grupie udawało się dotrzeć do ojczyzny w dobrej kondycji. Temu wszystkiemu towarzyszył także strach i niepewność, które mijały dopiero po przekroczeniu granicy.
     Książka to nie tylko zadziwiająco szczegółowa relacja obfitująca w nazwiska, daty i wydarzenia, ale i wiele dokumentów, zdjęć i obszerny aneks z zachowanymi listami, mapami i innymi dokumentami z tamtego okresu. Jest to jedna z najrzetelniejszych książek o tej tematyce, godna polecenia dla wszystkich fascynatów tej tematyki i historii w ogóle.

Autor: Dorota Sula
Wydawnictwo: TRIO
Liczba stron: 334
Ocena: 5/6